اختلاف نرخ ارز سنا و بازار آزاد، عامل انفجار قاچاق گوشی در پوشش رجیستری مسافری

به گزارش اطلاع با ما به نقل از تسنیم، رجیستری مسافری – رشد فاصله میان نرخ ارز مسافرتی در بازار آزاد و نرخ محاسباتی «سنا» برای ترخیص گوشی‌های مسافری، به گفته فعالان صنف موبایل، مسیر جدیدی از قاچاق در پوشش رجیستری ایجاد کرده است. در حالی که نرخ ارز آزاد در روزهای اخیر به حدود ۱۰۰ هزار تومان رسیده، همچنان عوارض گمرکی گوشی‌های مسافری بر اساس نرخ حدود ۷۰ هزار تومانی سنا محاسبه می‌شود؛ موضوعی که زمینه سودهای کلان و رانت در واردات تلفن همراه را فراهم کرده است.

رانت ارزی و حذف مالیات در گوشی‌های گران‌قیمت

بر اساس برآوردهای بازار، گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار به‌ویژه مدل‌های آیفون، در مسیر مسافری از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌شوند و به دلیل محاسبه عوارض بر مبنای ارز ارزان‌تر، تا زمان رجیستری هیچ مانعی ندارند. این اختلاف نرخ سبب شده قیمت نهایی برخی گوشی‌های بدون گارانتی تا ۲۰ میلیون تومان پایین‌تر از مدل‌های رسمی باشد؛ تفاوتی که نه‌تنها مصرف‌کننده را سردرگم کرده، بلکه زمینه گسترش قاچاق سازمان‌یافته را فراهم آورده است.

گمرک به دنبال اصلاح رویه «مسافری»

به گفته نمایندگان صنف تلفن همراه، حجم ورود گوشی‌های مسافری هیچ تناسبی با میزان سفرهای خارجی ندارد. به همین دلیل، نشستی میان گمرک و سامانه همتا در دستور کار قرار گرفته تا راهکاری برای مهار قاچاق در پوشش مسافری تدوین شود. همچنین قرار است در هفته آینده جلسه کمیسیون ماده یک قانون مقررات صادرات و واردات برای اصلاح این مسیر برگزار گردد.

پیشنهاد کارشناسان: انتقال مبنای ارزی به مرکز مبادله

کارشناسان اقتصادی معتقدند راه‌حل ریشه‌ای در اصلاح مبنای ارزی است. در صورت انتقال نرخ محاسبه عوارض از سنا به مرکز مبادله (تالار دوم)، بخش زیادی از رانت فعلی از میان خواهد رفت و انگیزه قاچاق کاهش می‌یابد.

اثر محدود تغییر نرخ سنا بر واردکنندگان رسمی

با وجود نگرانی‌ها، حتی اگر نرخ سنا به‌روزرسانی شود، تأثیر چشمگیری بر هزینه واردات رسمی ندارد. طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، مبنای محاسبه ارز در گمرک برای کالاهای تجاری همان نرخ ETS اسفند ۱۴۰۳ است. بنابراین، تغییر نرخ سنا صرفاً روی کالاهای مسافری اثر می‌گذارد و فشار مضاعفی بر واردکنندگان رسمی وارد نمی‌کند.

تداوم اختلاف ارزی، تهدیدی برای بازار رسمی

فعالان بازار هشدار می‌دهند تا زمانی که دوگانگی نرخ مبنا میان واردات رسمی و مسافری ادامه داشته باشد، قاچاق در قالب رجیستری مسافری نیز متوقف نخواهد شد. این وضعیت نه‌تنها درآمد دولت را کاهش می‌دهد، بلکه امنیت شغلی فعالان رسمی بازار موبایل را با تهدید جدی مواجه می‌کند.

این گزارش بر پایه بررسی‌های تحریریه اطلاع باما و مرور داده‌های منتشرشده در رسانه‌های کشور تنظیم شده است.